Genealogie voor pubers

Wie beweert dat jongeren van 15, 16 jaar alleen maar gefocust zijn op vrienden en uitgaan, moet eens met mijn collega Riël van Gastel komen praten.
Riël, docent maatschappijleer en geschiedenis en coördinator van de havo-afdeling, heeft in deze laatste periode een groep 4 havo-leerlingen enthousiast gekregen om samen met hem en de medewerkers van het Regionaal Archief Tilburg op zoek te gaan naar hun voorouders. In een soort pre-module neemt hij deze leerlingen mee op een digitale reis naar het verleden. Het klinkt bijna paradoxaal, maar het Regionaal Archief Tilburg maakt het mogelijk. Dit archief is een van de eerste archiefdiensten in Nederland die de doop- trouw- en begraafboeken digitaal toegankelijk heeft gemaakt. Concreet betekent dit dat je gewoon vanaf je computer op zoek kunt gaan naar je eigen familiegeschiedenis.
Twee medewerkers van het Archief hebben gisteren een gastles gegeven, waarover u op hun eigen weblog meer kunt lezen.
Volgend schooljaar gaat Riël in klas 4 echt van start met de module genealogie. Er is zo veel belangstelling dat we twee groepen hebben gemaakt.
Genealogisch onderzoek is een mooie vorm van op zoek gaan naar je identiteit. Ik ben blij dat het initiatief van Riël door onze leerlingen zo goed is opgepikt.
De foto is gemaakt door Petra Robben, medewerker van het Regionaal Archief. Ze is daar zelf erg trots op; lees maar.

Examen

Vandaag starten in het hele land de centraal examens. Een periode die in veel gezinnen spanning zal opleveren. In totaal nemen ongeveer 204.400 kandidaten deel, waarvan 53.650 havo-kandidaten (ongeveer 52.000 in 2008)en 40.550 vwo-kandidaten (ongeveer 38.000 in 2008). Het Theresialyceum heeft dit schooljaar 92 van de havo-kandidaten en 144 van de vwo-kandidaten.
De havo-kandidaten vormen de eerste lichting die examen in de tweede fase nieuwe stijl doen, de vwo-kandidaten de laatste lichting die examen oude stijl doen. Dat betekent dat we met twee verschillende slaag- zakregelingen te maken hebben. De vwo-kandidaten vallen helaas nog onder de (strenge) regeling dat zij niet twee onvoldoendes in hun profieldeel mogen hebben. Dat levert (leverde) soms naar ons gevoel oneerlijke situaties op waarin een leerling met twee vijven in het profieldeel en voor de rest alleen achten toch kan zakken!
De slaag- zakregeling van de nieuwe tweede fase is soepeler, omdat in de nieuwe tweede fase twee onvoldoendes op de totale lijst toegestaan zijn, dus ook twee in het profieldeel. Deze onvoldoendes moeten echter wel gecompenseerd worden, want het gemiddelde van de totale lijst moet dan een 6 of hoger zijn.
Wij wensen onze leerlingen veel succes en sterkte! Maar ook alle ouders veel sterkte toegewenst in deze soms zenuwslopende tijd.

Walk the talk

Afgelopen week heb ik de eer gehad voor het eerst een conferentie met alle OMO-rectoren bij te mogen wonen. Twee nuttige en aangename dagen: zoals een conferentie bedoeld is. Eén van de workshops had als thema de wijze waarop de identiteit van de school wordt ingevuld. Er kwam een scala van voorbeelden voorbij. De manier waarop onze maatschappelijke stage ingevuld wordt – niet jeugdtrainer bij de hockey, wel optreden samen met het orkest van Amarant- gaf veel positieve reacties. Een schoolleider gaf als concretisering een variant van de 10 geboden. Een lijst met afspraken die vast onderdeel uit maken van functionerings- en beoordelingsgesprekken, zoals: "Gij zult eerlijk zijn" en "Gij zult niet roddelen". Dit zette me aan het denken. Een eerste gedachte was dat deze regels zo evident zijn dat het zwart op wit zetten ook uitgelegd kan worden als een motie van wantrouwen jegens de medewerkers. Maar vanzelfsprekendheid impliceert niet per definitie dat we er verder over zwijgen. Ik heb de afgelopen weken een eerste serie beoordelingsgesprekken gevoerd (met allemaal eerlijke collega's) en aspecten als collegialiteit of het in waarde laten van leerlingen kwamen op zeer natuurlijke wijze regelmatig ter sprake. Feitelijk heb je het dan over onze waarden en normen, alleen niet gegoten in 10 geboden.

Alhoewel............onze school heeft als missie: studiegericht, evenwichtig en respectvol. In het Schoolplan 2008-2012 is dit vooral uitgewerkt richting leerlingen. Er is echter niet veel fantasie voor nodig om dit om te buigen in een opdracht aan de medewerkers. Sterker nog: we hebben een enorme voorbeeldfunctie en kunnen alleen respect tussen leerlingen onderling afdwingen als we ons zelf respectvol gedragen. Walk the talk in managementjargon. Ter geruststelling: alhoewel dat niet zo expliciet beschreven staat, is het Schoolplan wel degelijk doorspekt met deze visie.

Stelling: de missie van de school moet een vast onderwerp worden bij functioneringsgesprekken.

Een kleine exercitie hoe dit uit kan pakken:

1. Studiegericht: is nu al een vast aandachtspunt; Hoe wil je je ontwikkelen? Wat zijn je scholingsplannen en hoe heb je aan je eigen deskundigheidsbevordering gewerkt?
2. Evenwichtig: hoe werk je in de klas aan de balans tussen discipline en sfeer en vertrouwen? Tussen het willen helpen enerzijds en het bevorderen van een kritische zelfstandige houding anderzijds? Hoe varieer je de werkvormen? Hoe bewaak je het evenwicht tussen werkdruk en werklast, tussen school en privé?
   
3. Respectvol: uiteraard richting leerlingen en collega's: ieder in hun waarde laten en "Gij zult niet roddelen". Kun je pro-actief zijn in het respecteren en ben je echt geïnteresseerd in de ander, wel of niet met een afwijkende mening. Uit het respect zich in vertrouwen? En wat lager bij de grond: Buk je om een prop papier op te rapen? Met andere woorden: heb je respect voor je omgeving, je lokaal en de apparatuur (en bij voorkeur ook voor de directie;)

Ik ben benieuwd naar reacties. Is onze missie geschikt als vast onderwerp bij functioneringsgesprekken, zowel voor docenten als OOP, en is dit een waardevolle aanvulling? Graag (evenwichtig en respectvol) reageren via onderstaande link.

Traktaties

Als je door Tilburg rijdt, zie je regelmatig posters met:


een mooi initiatief van de gemeente waarmee aandacht wordt gevraagd voor de Kermis, Festival Mundial, de Mei-markt etc. Het gaat echter niet alleen om het palet van activiteiten maar benadrukt ook de inbreng van de gemeente Tilburg. Putting Tilburg on the map, als het ware.
Deze week mocht ik weer getuige zijn van een traktatie van het Theresialyceum. Afgelopen donderdag was er een concert van Con Gaudi, het orkest van Amarant, samen met een tiental leerlingen van ons. Voor de leerlingen een invulling van de maatschappelijke stage en voor de orkestleden van Con Gaudi een geweldige beleving. Na regelmatig repeteren was het donderdagavond zover, een zeer afwisselend programma met o.a. de Lambada, Nederlandse meezingers, de Weense wals, een Beatles-medley en Girl van Anouk. Het is prachtig om te zien hoe Jeroen, een 4e klas leerling, staat te bassen bij de Kerkklokken van Arnemuiden terwijl zijn hart duidelijk meer naar de Red Hot Chili Peppers uitgaat. De orkestleden van Con Gaudi zijn zo enthousiast aan het meeklappen en meedeinen dat regelmatig vergeten wordt dat er ook nog geblazen moet worden. Een groot compliment voor de dirigente die met enorm geduld ieder nummer tot een goed einde wist te brengen. De leerlingen die ik na afloop sprak, vonden dit allemaal een zeer zinnige en leuke manier om de maatschappelijke stage te doen al was de communicatie met de orkestleden soms moeizaam. Voor mij zijn dit soort avonden, tussen alle beleidsgesprekken en de begrotingsperikelen door, echte traktaties. Woensdagavond was al erg gezellig barbecueën en feesten met de examenklassen in café Brandpunt. Maar donderdagavond had ik echt een gevoel: hier doen we het voor. In het nummer Girl werd door iedereen luidkeels meegezongen: I belong to you. Na afloop het ik zeer gemeend in het dankwoordje gezegd dat dit zeker voor Con Gaudi en onze school geldt: we horen bij elkaar.
Het publiek bestond voornamelijk uit docenten en ouders, jammer dat er zo weinig leerlingen waren. Misschien moeten we meer naar buiten treden met de activiteiten. Suggestie?






NB1: eigenlijk was het afgelopen donderdag een soort generale repetitie voor het grote optreden op zondag 17 mei, om 14.30 uur in het Cenakel. Grijp je kans!

NB2: (update 17 mei) Het optreden in het Cenakel was een groot succes. Door de entourage iets formeler en officiëler dan het concert op school maar weer geldt: de thuisblijvers hebben ongelijk gekregen!

Stunt

Een jaarlijks terugkerende traditie is de stuntdag, de dag waarop de eindexamenkandidaten "wraak" willen nemen op de docenten voor al die jaren onderwijs die ze hebben genoten. Deze dag wordt in goed overleg met de schoolleiding georganiseerd, veelal door leerlingen die ik het vanwege hun organisatietalent, flexibiliteit en creativiteit nog ver zie schoppen.
Toen het personeel vanochtend op school aankwam, trof het een lege personeelskamer aan. De stuntcommissie had alle stoelen en tafels verwijderd en een muur versierd met de sprekende zin: 'Er rest jullie nu alleen nog leegte.' Waarschijnlijk realiseren de leerlingen zich niet dat ze in zekere zin gelijk hebben. Gedurende de 5,6 en soms 7 jaren dat ze hier rondlopen, bouwen we een band met ze op. We zien ze als beugel- en grote tassendragende kinderen binnenkomen, en over een aantal weken zien we ze als zelfverzekerde jongvolwassenen vertrekken, klaar voor het volgende spannende tijdperk in hun leven, het studentenleven. Ja, dat levert een leeg gevoel op, maar ook een trots gevoel.
Onze leegte is echter na een korte tijd weer opgevuld, want een nieuwe lichting staat trappelend te wachten om aan het middelbare school avontuur te beginnen. En de eindexamenkandidaten? Zij beseffen pas dat de echte leegte bij henzelf ligt, die over een aantal jaren zal omslaan in 'weemoedigheid, die niemand kan verklaren, en die des avonds komt, wanneer men slapen gaat.'

Plagiaat

De vakantie is de periode bij uitstek om achterstallige mail af te werken en te beantwoorden. Maar er komt ook even snel weer mail bij, met name van docenten die genoodzaakt zijn om in de vakantie te werken. Vlak voor de meivakantie vonden de herkansingen van de schoolexamens plaats en direct na de meivakantie moeten de cijfers ingeleverd worden; werk aan de winkel dus.
Ik ontvang een mail van een docent met de vraag over hoe te handelen bij vermeend plagiaat bij het schoolexamen schrijfvaardigheid. In de wetenschappelijke wereld wordt plagiaat als een van de ergste overtredingen beschouwd die men kan begaan. Alfred Polgar, een Oostenrijks auteur zei eens: "Plagiaat is wellicht de meest oprechte vorm van verering." In het onderwijs sluiten wij ons echter aan bij de opvatting die in de wetenschap gemeengoed is: plagiaat is een ernstig vergrijp.
Allereerst moeten we natuurlijk vaststellen of er inderdaad sprake is van plagiaat. Sinds enige maanden hebben we in N@tschool de beschikking over het programma Ephorus dat voor de docent op heel eenvoudige en inzichtelijke manier aan kan geven of en waar een leerling plagiaat heeft gepleegd.
De mogelijkheden waardoor, de situaties waarin en de manieren waarop een plagiator of plagiaris zijn fraude heeft gepleegd, wordt door de constatering ervan heel wat minder interessant.
Vervolgens moeten we het ingeleverde product waarderen. Uiteraard is de cijfermatige waardering van een geplagieerd werk een 1. De ethische waardering komt, gelukkig voor de plagiaris, niet op het rapport.